بهبهان
۱. معرفی کلی
بهبهان، شهری باستانی در جنوب استان خوزستان، با جمعیتی حدود ۲۵۰ هزار نفر، در تقاطع بین اقلیم گرم‌خشک و کشاورزی است. این شهر با پیشینه‌ای کهن، همجواری با رودخانه مارون، و سابقه تولیدات کشاورزی و نفتی، موقعیتی ویژه برای توسعه متوازن کشاورزی–صنعتی دارد. نزدیکی به مراکز صنعتی مانند ماهشهر و رامهرمز، فرصت پیوند با زنجیره‌های منطقه‌ای را ایجاد کرده است.
۲. شاخص‌های وضعیت فعلی
- نرخ بیکاری جوانان: ~۲۷٪
- نرخ باسوادی: ~۸۹٪
- خدمات درمانی: محدود به چند بیمارستان، نیازمند ارتقاء زیرساخت درمان روستایی و تخصصی
- حمل‌ونقل عمومی: بسیار محدود؛ اتکا به خودرو شخصی و تاکسی
- ویژگی اقتصادی: وابسته به کشاورزی سنتی، خدمات، و کارگری در صنایع نفتی
- درآمد سرانه: پایین‌تر از میانگین کشوری (~۴۰۰۰ دلار تخمینی)
۳. مشکلات کلیدی
- خشکسالی شدید و بحران آب به‌دلیل مدیریت نامناسب سد مارون
- نبود صنعت محلی پایدار برای اشتغال‌زایی جوانان
- فرسایش خاک و مهاجرت گسترده روستایی
- تخریب زیست‌محیطی ناشی از بهره‌برداری نفتی و عدم بازسازی منابع
- کمبود فضاهای فرهنگی، علمی و تفریحی برای نوجوانان و جوانان
۴. پتانسیل‌های کلیدی
- زمین‌های مستعد برای کشاورزی مدرن (با آبیاری قطره‌ای)
- ظرفیت بالای خورشیدی برای انرژی‌های تجدیدپذیر
- دانشگاه صنعتی خاتم‌الانبیا و پتانسیل توسعه آموزش‌های فنی–کاربردی
- رود مارون برای احیای اکوتوریسم و گردشگری کشاورزی
- نزدیکی به خطوط انرژی و مراکز پتروشیمی منطقه
۵. چشم‌انداز ده‌ساله (اهداف SMART)
- کاهش نرخ بیکاری جوانان از ۲۷٪ به زیر ۱۲٪
- جایگزینی ۴۰٪ از کشاورزی سنتی با کشاورزی هوشمند
- احیای ۶۰٪ از اراضی تخریب‌شده اطراف مارون
- تأسیس حداقل ۳ نهاد فرهنگی–آموزشی تخصصی در سطح شهری
- افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر به ۲۵٪ از تأمین برق شهری
۶. پروژه‌های کلیدی پیشنهادی
- شهرک کشاورزی هوشمند بهبهان با تمرکز بر تولید گلخانه‌ای، زعفران و کشت‌های کم‌آب‌بر، آموزش و اشتغال بومی در حوزه تکنو-کشاورزی.
- مرکز تخصصی انرژی خورشیدی و آموزش فنی آموزش مهارت‌های نصب، نگه‌داری و طراحی سامانه‌های خورشیدی برای اشتغال در سطح ملی.
- طرح احیای رود مارون و اکوتوریسم بومی پاک‌سازی مسیر رودخانه، احداث پیاده‌رو و مراکز گردشگری روستایی و بازارچه‌های محلی.
- پلتفرم کارآفرینی روستایی (Digital+Local) زیرساخت دیجیتال برای فروش آنلاین محصولات سنتی و آموزش تجارت الکترونیکی به خانواده‌های روستایی.
- مرکز فرهنگی چندمنظوره نسل نو فضایی برای آموزش هنر، مهارت‌های رسانه‌ای، استارت‌آپ‌های اجتماعی و فعالیت‌های جوانان بهبهان.
۷. منابع داده و محدودیت‌ها
داده‌ها از پایگاه ملی آمار، گزارش‌های دانشگاه خاتم‌الانبیا، وزارت نیرو، و رسانه‌های محلی
کمبود آمار رسمی درباره وضعیت آب‌های زیرزمینی و کیفیت خاک
تحلیل‌ها عمدتاً کیفی و نیازمند پژوهش میدانی تکمیلی در سطح شهرستان هستند