یزد
برنامهٔ ده‌سالهٔ توسعهٔ شهر یزد (رویکرد علمی و لیبرال پس از جمهوری اسلامی)
۱. مقدمه
یزد یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران است که به معماری خشتی منحصربهفرد و کوچه‌های باریک خود شهرت دارد. این شهر که در قلب فلات مرکزی و حاشیهٔ دشت‌های خشک ایران واقع شده، طی قرن‌ها زندگی در اقلیم گرم و کم‌آب، شیوه‌های خلاقانه‌ای برای سازگاری با محیط خود پدید آورده است. بادگیرهای بلند که هوای خنک را به داخل بناها هدایت می‌کنند، قنات‌های زیرزمینی که آب را از دل کوهستان به شهر می‌رسانند، و آب‌انبارهای گنبدی‌شکل برای ذخیرهٔ آب، نمونه‌هایی از نوآوری‌های نیاکان یزدی در مواجهه با چالش‌های طبیعی بوده‌اند.
اهمیت تاریخی و فرهنگی یزد به اندازه‌ای است که بافت تاریخی آن در سال ۲۰۱۷ میلادی (۱۳۹۶ خورشیدی) در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. شهر یزد که به «شهر بادگیرها» و «عروس کویر» نیز شهرت دارد، موزه‌ای زنده از همزیستی انسان و طبیعت در یک محیط بیابانی است. در سراسر شهر آثار تاریخی و مذهبی فراوانی به چشم می‌خورد که بیانگر غنای فرهنگی و تنوع مذهبی آن است. این میراث گران‌بها، پایهٔ هویت یزد و سرمایه‌ای برای توسعهٔ آتی آن به‌شمار می‌رود.
با وجود این پیشینهٔ درخشان، یزد امروزی همچنان با چالش‌های بزرگی روبه‌رو است؛ از محدودیت منابع آب گرفته تا نیاز به اشتغال‌زایی برای نسل جوان. اکنون با گذر از دوران جمهوری اسلامی و ورود به دوره‌ای نوین در حکمرانی کشور، فرصتی تاریخی برای یزد پدید آمده است تا با تکیه بر مدیریت علمی و نگرشی لیبرال، مسیر تازه‌ای در توسعهٔ شهری خود بپیماید. برنامهٔ ده‌سالهٔ پیشرو با رویکردی علمی و لیبرال طراحی شده است تا ضمن بهره‌گیری از ظرفیت‌های بی‌همتای یزد و رفع موانع موجود، این شهر تاریخی را به الگویی الهام‌بخش از توسعهٔ پایدار در یک شهر کویری تبدیل کند.
۲. چالش‌ها و مزیت‌ها
چالش‌ها: یزد به‌عنوان شهری کویری، نخست با معضل کمبود آب و اقلیم خشن روبه‌رو است. میانگین بارندگی سالانه در این منطقه بسیار ناچیز بوده و منابع آب زیرزمینی طی سال‌های اخیر به‌دلیل برداشت بی‌رویه و خشکسالی‌های پیاپی کاهش یافته است. گرمای شدید تابستان و طوفان‌های شن نیز شرایط زیست‌محیطی دشواری ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، زیرساخت‌های شهری یزد نیازمند به‌روزرسانی و توسعه است؛ از شبکهٔ حمل‌ونقل گرفته تا خدمات شهری مدرن. در حوزهٔ اقتصادی و اجتماعی نیز چالش‌هایی چون نرخ بالای بیکاری جوانان، مهاجرت نیروی متخصص به شهرهای بزرگ‌تر، و وجود محلات کم‌برخوردار مشهود است. در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری کافی در صنایع و گردشگری شهر صورت نگرفته و بخش بزرگی از پتانسیل‌های آن بلااستفاده مانده‌است.
مزیت‌ها: در کنار این مشکلات، یزد از مزایای چشمگیری برخوردار است که می‌تواند موتور محرک توسعه باشد. نخست، میراث فرهنگی و تاریخی غنی شهر یک سرمایهٔ بی‌بدیل است؛ معماری سنتی چشم‌نواز، صنایع‌دستی نام‌آور (از کاشی و سرامیک تا ترمه و سفال یزدی) و شهرت جهانی بافت تاریخی شهر، پشتوانهٔ فرهنگی نیرومندی را تشکیل می‌دهند. قرارگیری یزد در فهرست میراث جهانی یونسکو اعتماد و توجه بین‌المللی را جلب کرده و ظرفیت گردشگری فرهنگی و مذهبی عظیمی را فراهم آورده است. همچنین جامعهٔ محلی یزد به ارزش‌های خود پایبند و از هویت یزدی خویش آگاه است؛ هنرمندان و صنعتگران ماهر و تجربهٔ نسل‌ها زندگی در اقلیم خشک، جزو سرمایه‌های اجتماعی شهر محسوب می‌شوند. علاوه بر این، اقلیم آفتابی آن فرصت‌هایی برای توسعهٔ انرژی خورشیدی و ارتباطات تجاری به‌وجود آورده است. مجموع این مزیت‌ها بستر مناسبی را برای جهش توسعه‌ای یزد در دورهٔ جدید فراهم می‌کند.
۳. برنامهٔ ده‌سالهٔ توسعهٔ شهری با رویکرد علمی و لیبرال، پس از دوران جمهوری اسلامی
این برنامه در قالب چند محور اساسی تنظیم شده است که با بهره‌گیری از دانش روز و نیز تجربیات ارزشمند بومی، تحولاتی بنیادین در ابعاد مختلف شهر یزد ایجاد کند. در ادامه، مهم‌ترین حوزه‌های تمرکز برنامه و اقدامات پیشنهادی در هر یک تشریح می‌شوند:
حفاظت و احیای بافت تاریخی یزد و گسترش معماری خشتی و پایدار
حفظ میراث معماری یزد نه‌تنها یک ضرورت فرهنگی، بلکه گامی در جهت توسعهٔ پایدار است. در چارچوب این برنامه، بافت تاریخی یزد با دقت و حساسیت ویژه‌ای حفاظت و احیا خواهد شد. مقررات سخت‌گیرانه‌تری برای جلوگیری از تخریب یا تغییر غیراصولی بناهای تاریخی وضع می‌گردد و بودجه‌های دولتی و مشارکت‌های مردمی به مرمت خانه‌های قدیمی، بازارچه‌ها، آب‌انبارها و دیگر آثار ارزشمند شهر اختصاص می‌یابد. در کنار حفاظت فیزیکی، کاربری‌های جدید و خلاقانه‌ای برای برخی بناهای تاریخی تعریف می‌شود تا این ساختمان‌ها زنده و پویا بمانند؛ برای مثال تبدیل خانه‌های سنتی بزرگ به موزه، گالری هنری، کتابخانه یا اقامتگاه بوم‌گردی.
از سوی دیگر، ترویج معماری خشتی و سازگار با اقلیم در ساخت‌وسازهای جدید مدنظر قرار می‌گیرد. این رویکرد همسو با سنت معماری یزدی، موجب کاهش مصرف انرژی و حفظ هویت بصری شهر خواهد شد. در برنامهٔ حاضر تشویق‌هایی برای معماران و سازندگان در نظر گرفته می‌شود تا در پروژه‌های نو از اصول معماری بومی بهره بگیرند؛ به‌عنوان مثال طراحی ساختمان‌های جدید با الهام از بادگیرها و حیاط‌های مرکزی برای تهویهٔ طبیعی، به‌کارگیری مصالح بومی مانند خشت و گل در نما و سازه، و رعایت تناسب ارتفاع بناها با بافت سنتی شهر. تدوین و اجرای یک دستورالعمل معماری پایدار ویژهٔ یزد که تلفیقی از دانش روز مهندسی و حکمت سنتی باشد، تضمین می‌کند توسعهٔ فیزیکی شهر در دههٔ آینده هم‌راستا با محیط‌زیست و میراث فرهنگی پیش برود.
توسعهٔ گردشگری کویری، فرهنگی و مذهبی
شهر یزد به‌عنوان نگینی در دل کویر، ظرفیت بی‌نظیری برای جذب گردشگران داخلی و خارجی دارد. برنامهٔ ده‌ساله با نگاه علمی و باز، بر توسعهٔ انواع گردشگری در یزد تمرکز می‌کند. در بخش گردشگری کویری، ایجاد تورهای منظم به مناطق بکر شنزار و کوهستان‌های اطراف، برپایی کمپ‌های کویری با امکانات مناسب (نظیر اقامتگاه‌های سنتی و آسمان‌نمای کویری برای رصد ستارگان) و ارائهٔ تفریحات هیجان‌انگیز کویری پیش‌بینی شده است. از سوی دیگر، در حوزهٔ گردشگری فرهنگی و مذهبی، مسیرهای ویژه‌ای برای بازدید از مساجد تاریخی، آتشکدهٔ زرتشتیان، دخمه‌ها و زیارتگاه‌های شاخص طراحی می‌شود. این تورهای فرهنگی با روایتگری راهنمایان آموزش‌دیده، گردشگران را با تاریخچهٔ غنی و آیین‌های یزد آشنا می‌کنند و تصویر همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان در این شهر را به نمایش می‌گذارند.
برای تحقق این اهداف، اقداماتی نظیر آموزش راهنمایان گردشگری چندزبانه، ایجاد مراکز اطلاع‌رسانی گردشگری در نقاط ورودی شهر و بافت تاریخی، نصب تابلوهای راهنمای دوزبانه در کنار بناهای دیدنی و توسعهٔ محتوای دیجیتال (سایت‌ها و اپلیکیشن‌های راهنمای سفر یزد) انجام خواهد شد. تسهیل سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساخت اقامتگاه‌ها، رستوران‌های سنتی و مراکز تفریحی نیز از اولویت‌هاست. همچنین برگزاری سالانهٔ جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی‌هنری با محوریت یزد (برای مثال جشنوارهٔ معماری کویر، نمایشگاه صنایع‌دستی یا آیین‌های مذهبی) در برنامه گنجانده شده است تا با ایجاد یک تقویم رویداد، گردشگری فصلی یزد رونق یابد. در فضای پس از جمهوری اسلامی و بهبود روابط بین‌المللی، تبلیغ شهر یزد به‌عنوان مقصدی امن، منحصربهفرد و مهمان‌نواز در سطح منطقه‌ای و جهانی می‌تواند موج تازه‌ای از گردشگران خارجی را روانهٔ این شهر کند.
توسعهٔ زیرساخت‌های حمل‌ونقل شهری و بین‌شهری، اقامتگاه‌ها، و مراکز فرهنگی
در برنامهٔ پیشرو، بهبود چشمگیر زیرساخت‌های حمل‌ونقل درون‌شهری و برون‌شهری یزد پیش‌بینی شده است. در بخش شهری، نوسازی ناوگان اتوبوس‌رانی با اتوبوس‌های مدرن و کم‌مصرف، ایجاد خطوط ویژه مانند BRT، و توسعهٔ مسیرهای دوچرخه‌سواری امن در محلات مختلف (با توجه به پیشینهٔ یزد به‌عنوان «شهر دوچرخه‌ها») در دستور کار است. مدیریت ترافیک به‌ویژه در پیرامون بافت تاریخی از طریق احداث پارکینگ‌های حاشیه‌ای و محدودیت ورود خودروهای شخصی به مرکز تاریخی اعمال خواهد شد تا بازدید گردشگران تسهیل شود. در سطح بین‌شهری نیز ارتقای راه‌های ارتباطی یزد با مراکز مهم کشور ضروری است؛ توسعه و ایمن‌سازی جاده‌های منتهی به استان‌های همجوار، افزایش خطوط ریلی و بهبود کیفیت قطارها و گسترش پروازهای فرودگاه شهید صدوقی (با هدف تبدیل آن به فرودگاهی بین‌المللی) از جمله اهداف این برنامه هستند.
در حوزهٔ اماکن اقامتی و مراکز فرهنگی، برنامهٔ ده‌ساله به ایجاد زیرساخت‌هایی در خور شأن یزد می‌پردازد. افزایش ظرفیت اقامتی شهر با ساخت و تجهیز هتل‌های جدید (در سطوح مختلف از هتل‌های لوکس گرفته تا مهمان‌پذیرها و هاستل‌ها) و نیز تشویق سرمایه‌گذاری در اقامتگاه‌های بوم‌گردی و کاروانسراهای سنتی بازسازی‌شده صورت می‌گیرد. هدف آن است که گردشگران با هر سطح بودجه بتوانند در فضایی دلپذیر و منطبق با حال‌و‌هوای تاریخی شهر اقامت کنند. همچنین احداث و بهسازی مراکز فرهنگی در اولویت قرار دارد؛ ساخت یک مرکز همایش‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی برای میزبانی رویدادهای مرتبط با معماری کویر و هنرهای سنتی در برنامه گنجانده شده است. همچنین ایجاد موزه‌ها و فضاهای فرهنگی جدید پیش‌بینی شده است تا زندگی فرهنگی شهر غنی‌تر و دسترسی شهروندان به امکانات آموزشی و تفریحی افزایش یابد.
مدیریت پایدار منابع آب، بازچرخانی، کاهش اتلاف، و حمایت از سازگاری سنتی با اقلیم خشک
برنامهٔ توسعهٔ ده‌ساله تأکید ویژه‌ای بر مدیریت علمی و بهینهٔ آب دارد. اصلاح شبکهٔ توزیع آب شهری برای کاهش نشت و هدررفت، نصب کنتورهای هوشمند و اعمال نظام قیمت‌گذاری تصاعدی برای تشویق صرفه‌جویی از اولین اقدامات خواهد بود. همچنین سرمایه‌گذاری در احداث تصفیه‌خانه‌های مدرن فاضلاب و تأسیسات بازچرخانی آب در دستور کار است تا آب بازیافتی برای فضای سبز شهری، کشاورزی محدودهٔ پیرامونی و صنایع غیرشرب مورد استفاده قرار گیرد. توسعهٔ سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و گلخانه‌های کم‌آب‌بر در بخش کشاورزی منطقه و پرهیز از کاشت محصولات پرآب‌خواه در حومهٔ شهر، از دیگر سیاست‌هایی است که به کاهش مصرف آب کمک می‌کند.
همزمان با بهره‌گیری از فناوری‌های نو، استفاده از دانش بومی و روش‌های سنتی آزمون‌پس‌داده نیز در دستور کار خواهد بود. قنات‌های تاریخی یزد که قرن‌ها آب مورد نیاز شهر را تأمین می‌کرده‌اند، به‌عنوان میراثی ارزشمند احیا و حفاظت می‌شوند؛ لایروبی دوره‌ای قنات‌ها، جلوگیری از انسداد مسیرهای آب زیرزمینی و ثبت حقوق آب سنتی اهالی در این طرح پیش‌بینی شده است. آب‌انبارهای قدیمی نیز در صورت امکان بازسازی و در چرخهٔ تأمین آب اضطراری یا برای مصارف خاص قرار می‌گیرند. فرهنگ صرفه‌جویی در مصرف آب که در زندگی نسل‌های گذشتهٔ یزد نهادینه بوده، از طریق آموزش عمومی و برنامه‌های فرهنگ‌سازی احیا می‌شود، بدین‌صورت که اهمیت هر قطره آب و روش‌های سادهٔ صرفه‌جویی به شهروندان آموزش داده خواهد شد. بدین‌ترتیب، مدیریت منابع آب در یزد به ترکیبی هوشمندانه از نوآوری علمی و حکمت سنتی بدل خواهد شد که می‌تواند الگویی برای سایر مناطق خشک کشور باشد.
ارتقای صنایع سنتی مانند کاشی‌سازی، سفال، پارچه و حمایت از صادرات صنایع‌دستی
صنایع دستی و سنتی یزد بخشی از هویت اقتصادی و فرهنگی شهر را تشکیل می‌دهند. در این برنامه، کارگاه‌های کاشی‌سازی، سفال‌گری، پارچه‌بافی (نظیر ترمهٔ یزد) و سایر هنرهای دستی مورد حمایت جدی قرار می‌گیرند. ایجاد خوشه‌های صنعتی و انجمن‌های صنفی برای صنعتگران، ارائهٔ آموزش‌های به‌روز در زمینهٔ طراحی محصولات جدید و بهبود کیفیت تولید، و اعطای تسهیلات مالی (وام‌های کم‌بهره برای تهیهٔ مواد اولیه و تجهیزات مدرن) بخشی از این سیاست‌هاست. به‌کارگیری فناوری‌های نوین در کنار حفظ اصالت طرح‌ها نیز تشویق می‌شود؛ برای مثال استفاده از کوره‌های با مصرف انرژی بهینه در سفال‌گری و کاشی‌پزی یا بهره‌گیری از نقش و نگارهای معاصر در بافت پارچه‌های سنتی، تا محصولات تولیدی همزمان اصیل و مورد پسند بازار امروز باشند. همچنین فضای کار اشتراکی و نمایشگاه دائمی صنایع‌دستی یزد ایجاد می‌شود تا هنرمندان محلی بتوانند آثار خود را به نمایش گذاشته و مستقیماً به مشتریان عرضه کنند.
در زمینهٔ توسعهٔ بازار و صادرات صنایع‌دستی، رویکرد علمی برنامه بر برندسازی و بازاریابی نوین تأکید دارد. برند واحدی تحت عنوان «دست‌ساز یزد» ایجاد می‌شود تا تمامی محصولات صنایع‌دستی شهر با این نام و با تضمین اصالت و کیفیت به بازارهای ملی و جهانی عرضه شوند. حضور فعال در نمایشگاه‌ها و بازارچه‌های بین‌المللی صنایع‌دستی، راه‌اندازی فروشگاه‌های آنلاین چندزبانه برای فروش محصولات یزدی به مشتریان خارجی، و تسهیل روندهای گمرکی و صادراتی برای صنعتگران محلی از جمله اقداماتی است که صادرات این محصولات را رونق می‌بخشد. دولت محلی با همکاری نهادهای ملی، بازرگانان و شرکت‌های تخصصی صادرات را تشویق به سرمایه‌گذاری در بخش صنایع‌دستی یزد می‌کند. بدین‌ترتیب صنایع سنتی یزد ضمن حفظ اصالت، جایگاه خود را در اقتصاد نوین پیدا کرده و سهم بیشتری در درآمدزایی و اشتغال شهر ایفا خواهند کرد.
توانمندسازی محلات کم‌درآمد با اعتبارات خرد و اشتغال پایدار
توسعهٔ متوازن شهری مستلزم توجه به محلات کم‌برخوردار است. برنامهٔ ده‌سالهٔ یزد بر توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی این محلات از طریق راهکارهای پایدار تأکید دارد. اعطای اعتبارات خرد (وام‌های کوچک با بهرهٔ ناچیز) به ساکنان کم‌درآمد برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای خرد محلی، از سیاست‌های کلیدی خواهد بود. برای مثال، زنان خانه‌دار یا جوانان بیکار می‌توانند با این وام‌ها کارگاه صنایع‌دستی خانگی، تولید مواد غذایی محلی، خدمات گردشگری خانگی (مانند اقامتگاه‌ها و کافه‌های سنتی) و سایر مشاغل خرد را آغاز کنند. صندوق‌های توسعهٔ محلی با مشارکت شهرداری، بانک‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد ایجاد می‌شود تا منابع مالی و مشاورهٔ لازم در اختیار کارآفرینان محلی قرار گیرد و ریسک آن‌ها کاهش یابد.
در کنار حمایت مالی، آموزش مهارت‌ها و ایجاد زیرساخت‌های اجتماعی نیز مدنظر است. برگزاری دوره‌های آموزشی فنی‌وحرفه‌ای رایگان در محلات محروم (مانند آموزش صنایع‌دستی، مهارت‌های فنی ساختمان، گردشگری و...) باعث افزایش توان اشتغال‌پذیری ساکنان می‌شود. همچنین بهبود خدمات شهری در این مناطق از جمله توسعهٔ شبکهٔ آب و فاضلاب، بهسازی معابر، ایجاد فضاهای تفریحی و کتابخانه‌های محله‌ای، کیفیت زندگی را ارتقا داده و زمینه را برای فعالیت اقتصادی پربارتر فراهم می‌کند. شهرداری با رویکرد مشارکتی، شوراهای محلی و انجمن‌های توسعهٔ محله را فعال می‌سازد تا خود ساکنان در تصمیم‌گیری و اجرای طرح‌های بهبود محله سهیم باشند.
تبدیل یزد به نمونهٔ شهر کویری پایدار و مرکز آموزش معماری سنتی و فناوری‌های سازگار با اقلیم خشک
مجموعهٔ اقدامات پیش‌گفته در نهایت یزد را در مقام یک شهر کویری الگو در جهان مطرح خواهد کرد. اجرای موفقیت‌آمیز این برنامه سبب می‌شود یزد به‌عنوان نمونهٔ ملموسی از پایداری شهری در شرایط آب‌وهوایی سخت شناخته شود. شهرت یزد به‌عنوان «شهر پایدار کویر» می‌تواند در مجامع بین‌المللی و محافل علمی مطرح شود و این شهر را به مقصد بازدید مقامات، پژوهشگران و مدیران شهری دیگر کشورها بدل کند تا از تجربیات آن درس بگیرند. دستاوردهایی چون کاهش مصرف سرانهٔ آب و انرژی، حفظ کامل بافت تاریخی در کنار رشد اقتصادی، و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، جایگاه یزد را به‌عنوان پیشرو در عرصهٔ توسعهٔ پایدار تثبیت خواهد کرد.
از سوی دیگر، یزد می‌تواند به یک مرکز آموزشی و پژوهشی منحصربهفرد در زمینهٔ معماری بومی و فناوری‌های سازگار با اقلیم خشک تبدیل شود. دانشگاه‌ها و مراکز علمی یزد با تقویت رشته‌های معماری سنتی، شهرسازی پایدار و مدیریت منابع آب، نقش محوری در تربیت نسل جدید متخصصان بر عهده خواهند داشت. تأسیس یک «پژوهشکدهٔ معماری کویر و فناوری‌های پایدار» تحت حمایت دولت و مشارکت دانشگاه‌های معتبر جهان، فرصت انجام پروژه‌های تحقیقاتی بین‌المللی را فراهم می‌کند. برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت برای معماران، مهندسان و مدیران شهری ایران و کشورهای منطقه در یزد، انتقال دانش و تجربیات این شهر را ممکن می‌سازد. بدین‌ترتیب یزد نه‌تنها در عمل یک شهر پایدار است، بلکه به‌عنوان مهد تربیت و ترویج اندیشه‌های توسعهٔ پایدار کویری در سطح ملی و منطقه‌ای نیز ایفای نقش خواهد کرد.
۴. چشم‌انداز ده‌ساله
پس از گذشت ده سال از اجرای این برنامه، یزد سیمایی نوین و الهام‌بخش خواهد داشت. بافت تاریخی شهر با درخششی دوچندان پابرجاست؛ کوچه‌های گِلی و بادگیرهای سر به فلک کشیده در کنار بناهای مرمت‌شده، هر روز میزبان گردشگرانی از سراسر دنیا هستند که برای لمس زیبایی اصیل یزد قدم به این دیار می‌گذارند. خیابان‌های شهر مجهز به حمل‌ونقل پاک و کارآمد است، دوچرخه‌سواران در مسیرهای امن رکاب می‌زنند و اتوبوس‌های مدرن ساکنان را به مقصد می‌رسانند. در محلات فقیر سابق، اکنون کارگاه‌های کوچک و کسب‌وکارهای بومی رونق گرفته و جوانان با افتخار در شهر خود مشغول به کارند. آب در یزد دیگر یک دغدغهٔ بحرانی نیست؛ سامانه‌های بازیافت و مدیریت هوشمند، مصرف را بهینه کرده و قنات‌های احیاشده همچنان به شهر حیات می‌بخشند. صنایع دستی یزد با نام و نشان جهانی خود در بازارهای بین‌المللی عرضه می‌شوند و هنرمندان یزدی از ثمرهٔ تلاششان درآمد پایدار کسب می‌کنند. یزد امروز نه‌تنها شهری است با رفاه و نشاط اجتماعی بالا، بلکه دانشگاهی زنده در دل کویر است؛ پژوهشگران و دانشجویان برای آموختن از تجربهٔ موفق آن رهسپار یزد می‌شوند. چشم‌انداز ده‌سالهٔ ترسیم‌شده نشان می‌دهد که چگونه می‌توان شهری را با تکیه بر علم، آزاداندیشی و ارج نهادن به ریشه‌ها دگرگون کرد و الگویی برای آینده ساخت.